Toen ik in 1970 in Amsterdam kwam wonen werd ik met allerlei "vreemde" Hollandse gebruiken geconfronteerd. Zo had mijn hospita van mijn eerste adres, Koninginneweg - boven boekhandel Bas- een petroleum stelletje waarop dagelijks gesudderd werd. Mijn hospita was geen Amsterdamse maar Nijmeegse en verzekerde mij dat je niet kon koken zonder dat olijfgroene geëmailleerde ding. Zoals altijd, de geur van je eigen lichaam, huis of stal, die is je eigen. Zelfs al hebben anderen de wensdroom om een houten wasknijper op hun neus te zetten. Menigmaal besteeg ik aanvankelijk de trap naar 2 hoog bijna brakend van de petroleumlucht. Maar zoals gezegd en bekent, alles went.
Op een dag besteeg ik de trap snuivend en bijna kokhalzend wegens een wel héél vreemde lucht. Haar zoon en dochter, beiden zo rond de 15 jaar, die als ik de trap op kwam geheid even, met het hoofd om de deur kwamen groeten, stonden al bovenaan de trap met hun vingers hun neus dichtknijpend. "Bag mneer Baniel, be eten banafond zpruitjes, baaaah" en "wij lusten geen sdink zpruitjes" vulde zoontje aan. Daarop kwam mijn hospita het portaal op: "Zo, goedenavond meneer Daniel. U als Belg weet vast wel hoe lekker spruitjes zijn, niet?" Nog voor ik überhaupt iets kon antwoorden verwees zij mij van mijn kamer richting de tegenoverliggende keuken. Alsof ze sim-salabim, een konijn uit een hoge hoed ging toveren, haalde zij het deksel van de pan op het petroleumstelletje. Een grote dampwolk ontsteeg de pan en vulde niet alleen de keuken maar ook de overloop. En, het was niet alléén maar damp! Een werkelijk misselijkmakende geur vulde het pand. "Bwaaaaah, getverderrie gatver...." klonk het op de overloop en zoon sloop zich op het toilet op. Nou ben ik nogal gewend om deftig beschaafd over te kunnen komen, maar toen kwam de smoes "Even mijn jas uitdoen" goed te pas. Mijn god zeg! De geur van bloedworst oftewel beuling in Antwerpen resp. boudain in Parijs deden mij vaak slikken om opkomende oprispingen tegen te gaan, maar dit was echt verschrikkelijk! In mijn kamer schoof ik zo stil als mogelijk het raam omhoog. Het houtje van ongeveer 10 cm dat het raam normaliter openhield was onvoldoende dus, ... 3 boeken als alternatief, werden behoorlijk beschadigd. Maar jawel, "ik kon mijnen kop buitensteken" zoals we dat in Antwerpen zeggen.
Het gonsde als een bijenkorf in mijn hoofd: hoe voorkom ik haar te beledigen, hoe kom ik hier weg, en, hoe voorkom ik dat als culinaire Belgische meneer "effe proeven meneer Daniel!" werkelijk misselijk zou worden? Let wel, zoontje had zich al op het toilet opgesloten! Heden ten dagen kom je met een smoes van "krijg net een telefoontje" wel aan uitstel van executie, maar in 1970 waren er geen mobieltjes en de enige telefoon was op 1 hoog nota bene. Nog met mijn kop buitenhangende hoorde ik het bekende "klop, klop-klop-klop!" op de deur. "meneer Dániel, bent u daar?!" ( Tja, waar anders? ) Ik zweer u, ik kan niet liegen! Maar toen floepte het eruit, mijn jas pakkende: "Oh mevrouw het is al zes uur? Helemaal vergeten, ik heb om half zeven repetitie!!!" en stormde de kamer uit. "U heeft uw sjaal vergeten meneer Daniel, en het wordt koud hoor!" riep de hospita terwijl ze het ding langs de trap liet vallen.
De volgende dag kwam zoontje aankloppen. Ik zie hem nog binnen komen... :) Zoals altijd ging hij zonder iets te zeggen eerst mijn boeken - met schuin hoofd - bekijken. Met rug naar mij toe klonk het opeens: "Zo, u hebt zich er gisteren mooi tussenuit gewerkt!" Hij draaide zich om en voor het eerst (denk ik) keek hij mij staalrecht in de ogen. Nu had ik de neiging om weg te kijken... maar hield vol. De sterkste wint? Plots liet ie zijn blik vallen. En zei toen: "Kunt u ons moeder niet leren koken? Want zij kan der echt niks van. "
Ander verhaal! Hoewel mijn echtgenoot Hans, nu, na bijna 40 jaar met mij en de belgische familie nog steeds geen spruitjes wil eten, ook al is er geen spruitjeslucht, ben ik gek op spruitjes. Er staan in de Allerhande van AH van november een aantal tips en recepten met spruitjes die kloppen. Maar er staat ook een opmerking dat kastanjes en geroosterde amandelen ideaal zijn bij spruitjes. Nooit bij stil gestaan. Maar op kerst eten wij kalkoen gevuld met o.a. kastanjes, en daarbij spruitjes. En dàn smaken die spruitjes des te beter! :)
