Dan-i-El de goy van den Antwerse Diamant
Hoofdstuk 2, deel 2 Naar Mokum, Amsterdam!
Laatste dagen Juni 1970 , geschreven 1995 (onafgemaakt) vervolgd 17 aug 2017!
Het was weer een snikhete dag. Ik stond in mijn kamer spullen uit te zoeken die ik beslist naar Amsterhdahhhm zou meenemen en dubio wat ik dan wel tijdelijk of voorgoed moest achterlaten. Want mijn kamer van 9 x 3,7j5m zou ik in Amsterdam voorlopig/nooit kunnen krijgen. Het deed mij plots aan de Joodse vluchtelingen denken in de jaren '30 die de opkomst van Hitler en de Nazis zagen en voelden en ook zijn Mein Kampf gelezen hadden en na de Nürenburger wetten en de Kristalnacht het zekere voor het onzekere namen; en naar draagkracht, financiële maar soms letterlijk wat ze aan koffers konden dragen om per trein naar Nederland of Engeland te vluchten. Ik "geloof" dus niet, maar ofhet toeval is of iets anders...
Er werd aan de deur gebeld en moeder deed open. "Oh, meneer Fisher, nu al? Ik heb de huur nog niet klaar liggen, maar..." Meneer Fisher interrumpeerde haar, "Nee, nee Madam, ik kom niet voor de huur maar wat hoorde ik nu? Gaat Dannyke verhuizen???" "Aah,ja, da's just. Ja, hij heeft een contract gekregen bij het Nationale Ballet! Hoe vind u dat, straf hè, eufkes ingevallen èn ... gelijk ge..contracteerd," zei mijn moeder bijna euforisch maar dan twijfelend. Meneer Fisher zag er lijkbleek uit. "Wat is meneer Fisher, voelde uw eigen niet goed?", hoorde ik mijn moeder met zachte stem informeren, waarop ik direct ging zien wat dat er was. "Aah, daar hebt ge'm just," zei moeder terwijl meneer Fisher blijkbaar bij toverslag ineens weer wèl goed werd. "Och, nee madam, 't is nikske, alleen wel heel erg warm vandaag hè," zei hij terwijl hij zijn pochetteke pakte om zijn voorhoofd af te deppen. "Wilt u misschien een kommeke kouwe thee," vroeg moeder. "Awel, da's een goei gedacht van u," zei meneer Fischer nu glimlachend, "maar ge moet u niet sproeien, zenne! Ik zijn curieus naar Dany zijnen uitleg," zei hij al voeten vegend.
Zoals gewoonlijk liep hij mij voor naar mijn kamer om in de deuropening even verstard te blijven staan. "Oi, amai, zijt ge uw valiezen al aan 't inpakken, gaat ge al zó rap weg?" vroeg hij beteuterd terwijl hij de kamer rondziende weer zijn zweet moest afdeppen dat zelfs al langs zijn neus liep. Zó had ik meneer Fisher in al die jaren nog niet gezien. Ik vroeg nog of het echt wel goed met hem was, maar hij zwaaide het afwimpelend met zijn hand af en zei: "Bijlange niet, 't is allemaal goed. Allez, vertel mij eens wat er allemaal gebeurd is... daar in Amsterdam." Tiens? Hij wist al dat ik naar Amsterdam zou gaan? Dat moest hij wel van zijn dochter of kleindochters beneden gehoord hebben en ik begon enthousiast met mijn verhaal dat die Zaterdagavond Akkoorden op den Ollandse KRO tv gestopt was en dat ik ingevallen was bij het Nationale Ballet en gelijk een contract aangeboden had gekregen... maar die laatste woorden moest ik bijna inslikken. Waren dat nu tranen, want ik zag geen zweetdruppels op zijn voorhoofd... "Ja, ja, ik het al gehoord beneden," zuchtte hij, en herstellend,,"gij zijt wel een chanchard hè, Daniël in de Leeuwenkuil dus." vervolgde hij plots grijnzend lachend. "Ja, zegt dat wel!" antwoordde ik lachend, "en dan nog in Amsterdam! Amsterdam zenne!" herhaalde ik blakend van enthousiasme. Hij keek mij weer met half dichtgeknepen ogen aan wat inmiddels vanzelfsprekend zonder woorden betekende dat dàt om nadere toelichting vroeg. "Ja c'est, toen ik vorig jaar bij mijn zuster op vakantie was in Amsterdam, toen ze op de maan landden. had ik al iets van ja, ik zou hier wel willen wonen..." Hij trok één wenkbrauw op en zei: "Omdat ze op de maan geland waren dus, en da's heel wat anders dan dat ze "hier" ergens geland waren natuurlijk!?" Lap, hij had me wéér betrapt met overbodige zijwegen. Dat was een van de eerste dingen die hij mij geleerd had. De appel valt nooit ver van de boom en mijn moeder kennende begreep hij wel waar het vandaan kwam. Want "die van ons" kon als ze enthousiast iets ging vertellen zóveel terzijde associaties aanhalen dat ze op gegeven moment haar eigen draad kwijt was: "Allez.... Euh...wat wilde ik nu ook weer zeggen?" was dikwijls het gevolg. En toegegeven, zoals iedereen wel iets heeft, het overkomt mij nog steeds dat ik ineens een zijpad insla en dan niet meer weet wáárover ik het had of wilde hebben. Maar dat terzijde dus.
Ik herstelde mijn verhaal : "Toen ik vorig jaar in Amsterdam was heb ik "Hair" de musical gezien en toen dacht ik: Dàt zou ik willen doen in plaats van het klassieke ballet op school. En toen ik in februari op stel en sprong moest inspringen en aangenomen werd bij Zaterdagavond Akkoorden, bij den Ollandse KRO televisie..." "Ja ja, we hebben het àllemaal gezien!" Interrumpeerde meneer Fisher. "Euh... Ja toen dacht ik, dàt wil ik voortaan doen. En tien ik van de Balletschool "afgestuurd" werd heb ik echt als Gene Kelly of Fred Astaire mij naar het station gedanst om met respijt na de eerste ochtendrepetitie "acte de présence" te geven. Maar ja, vorige maand kregen we te horen dat het niet de laatste van het seizoen was, maar dat het na 5 jaar de allerlaatste was." Nu keek ik weer even ontgoocheld. "En dan gaat ge nu naar het Nationale ballet. Logisch als ge van de balletschool af wou en in Hair en tv showballet wilde eh?," ik was even van slag, want hij had me weer eens op rationaliteit ipv emotionaliteit gezet. Na enkele ogenblikken was ik er weer bij: "Ja ziet, de tv is als free-lancer goed te doen àls ge tenminste 120 dagen of zo gewerkt hebt en dan werkloosheidsuitkering krijgt, maar ik heb bij lange na geen 120 dagen gewerkt, en bij het Nationale Ballet krijg ik een gegarandeerd jaar inkomen. En daarna zullen we wel verder zien." Hij tuitte weer zijn lippen en vroeg quasie terloops, en die 600 gulden voor 3 weken bij de tv krijgt ge nu een jaar lang?" Was dat maar waar! Ik zou 325 gulden bruto per maand krijgen, zeg maar 270 netto. "Amaai, das nogal eens een goei affaire, daar kunde nog wat van op een spaarboekje zetten hé...." zei hij min of meer sarcastisch. Ik moest toegeven dat het eigenlijk véél te weinig was om zelfstandig van te wonen en leven, maar dat dàt het salaris voor een 17 jarige is en men ervan uit ging dat je nog thuis woonde. "Maar... ik ben niet de enige die het ermee zelfstandig moet en kan doen!" Meneer Fisher mompelde iets van ja, als den papá een dikke vette bankrekening heeft. Er viel een korte stilte. En net toen mij iets te binnen schoot om weer enthousiast te worden, kwam moeder die - blijkbaar zoals gewoonlijk - aan de deur had staan luistervinken binnengevallen. "Voilà, hier c'est! Hier zijn ik met den thée! En voor meneer Fisher mê zonder veel suiker hè! Voiláa... Ja, ik dacht al, wat is het daar stillekens, want gewoonlijk hoor ik ullie tot in de keuken lachen als Danny weer eens de komediant uithangt en ik hoorde ook niks over den oorlog of Is...euh ik bedoel Palestina of meneer Fisher als Juge Danny's dinges, hoe heet ook weer... Inquisitie???" "Requisitoir" verbeterende we beiden tegelijk. " "ja, just, rekwidinges bedoel ik. Maar maakt u maar niet ongerust meneer Fisher, Danny komt als'em niet op de Scène moet staan ieder weekend overhuis en hij gaat figureren bij de Opera en dan krijgt hij sejour, geld om goed van te kunnen eten en dat figuratiegeld is voor iedereen, jong of oud, gelijk. Dat heb ik met mijn ex-schoonzoon - die was tot dees jaar directeur van 't Nationaal Ballet - en met zijn zuster die ook in Amsterdam zit, maar dat wist u al - waardoor Danny bij die tv shows geraakt is - allemaal goed besproken! En zoals u zelf altijd zegt, Danny is wel jong maar heel slim en intelligent voor zijnen ouderdom! En met zijn laatste examen heeft hij zelfs voor rekenen een 9,5 gehaald! Is't niet Danny?" "Voor rekenen 7,5. Voor Frans en Geschiedenis 9,5" repliceerde ik droog omdat meneer Fisher mijn cijfers maand op maand bestudeerde en met zijn opgetrokken wenkbrauw "O ja?" mij zijn les "eerlijk duurt het langst, al steekt een ander een pluim in uwen derière" deed herinneren. "Och ja, frans of rekenen, 't was in ieder geval iet om fier over te zijn hebt u altijd zelf gezegd! En die dikke 80 %, awel daar kan hij fier over zijn hé!?" "79,5 %" repliceerde ik weer droog vóór menier Fisher wéér zijn wenkbrauw kon optrekken Maar hij glimlachte en zij "och, 79 of 80% wat's THE difference, nee gij moogt daar fier op zijn!" Het leek ernaar dat de "futiele" cijferverschillen wel rechtgetrokken waren toen moeder nog met "En Engels!!!! Dat was ook... euh wèl 8,5! niet waar!" Meneer Fischer lachte even en bevestigde dat ze gelijk had. "Ja, madame, Dannyke is niet alleen niet op zijn mondje gevallen, maar ja, het ook in andere talen! Hij begint zelf al goed wat Jiddish te klappen weet u!" Moeder der mond viel open van verbazing. "Jiddisch? Allez zeg! Dat hem ik hem nog nie zien spreken... Is dat zo?" Zonder haar te antwoorden kwam datgene dat ik vlak voor moeders tussenkomt meneer Fusher wilde vertellen weer boven :"Ja meneer Fisher, nog iets dat plezant is Amsterdam! Als ze plat Amsterdams spreken zit het vol met Jiddische woorde gelijk jatten, porum, goochemert... .??? Tiens, dat wou ik u nog vragen! Wat is goochemerd eigenlijk, dat heb ik nog niet uitgevonden. Jatten zijn gewoon handen en niet iets stelen zoals ze in Antwerpen bedoelen en... " Mijnen Frank viel ineens! "Iets jatte" is met de handen iets stelen dus... maar ik vervolgde: "en porem is gezicht van poerim. Maar goochemerd...?" Meneer Fisher barstte tot mijn en moeders verbazing uit in een bulderlach. "Oi oi oi! En hoe komt ge aan dat goochemerd dan?" Ietwat verbouwereerd legde ik uit dat ik op het Waterlooplein, de rommelmarkt, verbaasd een hele bak met Nazi tekens, medailles en spelden zag en die ging bestuderen... "Watte!!! Wat hadde gij gezien en stond ge te bezien???" riep moeder gechoqueerd. "Ja, Nazi insignes en zo. Zelfs de doodskoppen van de klakken (petten), SS reversspelden en hakenkruisen en.. "Wáaaatte? Maar daar gaat ge nooit niet meer naartoe zenne! Ik verbied het!" riep moeder met overslaande stem haar voorhoofd vasthoudend. "Nee meneer Fisher, ik verbied Danny nooit niks maar datte..." terwijl ze meneer Fisher zijn koude thee achterover sloeg om zich dan weer te verexcuseren dar ze van de emotie niet goed gezien had welke tas ze gepakt had. Meneer Fisher was even geamuseerd met moeders reacties en zei: "Maar madame toch, enerveert u niet zo, hij was nog niet uitverteld en ik vond het héél interessant! Wel curieus, maar interessant want het ging om dat "goochemerd", waar hij dat vandaan had. Allez, gij waart dus op het Waterlooplein en vond die bak met ingnes, vertelt verder. "Nen bak? Ja met die klein dingeskes, maar heel dat kraam stond vol met lange leren frakken (lederen jassen) botten (laarzen) broeken en vesten, enfin complete uniformen maar zonder insignes, die zatten dus in die bak, eigenlijk grote kist" "Ooch meneer Fisher" stamelde moeder, "ik zijn zó gegeneerd, dat Danny in die vuiligheid geintresserd was, oooh...." Ze schonk zich met trillende handen een nieuwe tas thee in die ze gelijk, in één teug soldaat maakte. Ik bedoel : opdronk dus. Meneer Fisher was half geamuseerd, half ongeduldig en zei half gebiedend: "Allez madame, 't is allemaal nikske, enerveert uw eigen niet zo (en in echt Antwerps) pakt nen stoel en staat een bitje. Laat Dannyke nu eens expliceren hoe dat het zat en hij aan goochemert gekomen is. Allez jong,....we weten nu wat er zoal allemaal te kopen was, maar dat goochemert nu." Tja, hoe moest ik het vertellen zonder dat "die van ons" weer een appelflauwte of het aan hare moteur te doen krijgen... maar ik vervolgde: " Komt een oud manneke die juist iets verkocht had naar mij en zegt: "Nah, schön was, nicht.." Moeder viel weer in de rede: "Watte? Nog geneens nen zwartzak maar nen Duits op die vogelenmart in Amsterdam???" Meneer Fisher raakte ongeduldig zei vriendelijk maar iets dwingend: "Maar madame toch, 't is al goed zenne, laat hen nu eerst eens uitklappen en al wil ik niet den Juge spelen, in de rechtszaal wordt ge dan de gang op gestuurd zenne!" met een knipoog naar mij. Moeder had de hint begrepen en zei zuchtend: "Bon, allez dan, dan laat ik ullie maar alleen. En derbij, ik heb nog den afwas staan en die moet ook gedaan worden. Moet er nog iemand kouwe thee? Nee? Dan neem ik het maar mee... Voor den afwas ziet ge..." En toen vertrok ze. Meneer Fisher gebaarde om te zwijgen en te luisteren. De deur werd dichtgetrokken we hoorden twee of drie hakken op het parket en dan stilte, terwijl het zeker een dik dozijn stappen naar de keuken is. Ik wilde verder gaan maar meneer Fisher gebaarde driftig om te zwijgen en half uit de stoel leunende, met zijn hand achter zijn oor luisterde hij met ingehouden adem.... "Krieeek" deed het parket en meneer Fischer proestte het, zijn neus dichtknijpend achter zijn hand uit, gebarend dat zij achter deur stond te luistervinken en begon op luide toon met: "Wáár waren we weer gebleven? Ah ja! Hoe ge aan goochemerd kwam (en met stemverheffing) met DIEN DUITS OP HET WATERLOOPLEIN." ... "Krieeek. Kràk" deed het parket en op muizenvoetjes hoorden we moeder richting keuken verdwijnen terwijl meneer Fisher met zijn hand schuddend zijn lacheninhield.
"Bon," zei meneer Fisher uitgelachen,"wat was dat nu met die Duitser?" Ik keek even raar op en zei: 'Maar bijlange niet! 't Was geen Duitser maar 't was nen Jood!" Meneer Fisher schudde niet begrijpend zijn hoofd terwijl ik mij bijna verslikte om de manier waarop ik gezegd had, 't was nen Jood! De manier waarop "goede Katholieke" en andere Antwerpenaren het over Joden hebben. Maar ik vervolgde met iets beknepen stem: "Ja zie, dat was zo eigenaardig. Toen hij mij in't Duits aansprak antwoorde ik: Ik spreek spijtig geen Duits en hij repliceerde onmiddellijk met "Aaach, een Belz, en zo te horen uit Antwerpen, of niet?'' Ik knikte en hij vroeg: "En waar in Antverpen dan?" De Vestingstraat antwoordde ik onverschillig omdat ik een plastic verpakt zilveren of verzilverd "ijzeren kruis" vond. Opgetogen zei het mannetje luid: "De Vestingstraat! Bij de Pelikaanstraat, de Schup- en Rijfstraat!'," en ja, toen keek ik verwonderd op, en knikte en zei : ja-ja, daar dus vandaan. En toen begon hij een heel verhaal af te steken in Jiddisch, geen echt Pools-Duits Jiddisch zoals hier maar ik dacht Tjechoslovaaks of eigenlijk Tjechisch Jiddisch dat later Hongaars Jiddisch bleek te zijn en onderbrak hem dat ik maar een paar woorden Jiddisch verstond en niet zijn verhaal. Daarop keek het mannetje weer vreemd op, bekeek mij goed, vroeg zekerheidshalve " uit den Diamant?" dat ik na een aarzeling bevestigde want "den Diamant" wordt hier nooit gezegt, maar 't is waar, ik had wel eens iemand horen zeggen: "den Danny, die zit in den Diamant", niet de handel maar de buurt, waarop ik beslist ja-knikkend het bevestigde. Daarop keek het mannetje nog even vreemder om plots lachend "Oi! Goochemerd!" uit te roepen, "wat mot jij met die moffentroep hier?" Ik moest eufkes nadenken wat hij zei maar ik verstond wel dat hij bedoelde "die rommel van de moeffen". En ik begon uit te leggen dat ik, met meneer Fisher, en door alle mensen hier in buurt die in Auschwitz en zo gezeten hadden veel over den oorlog wist en van foto's die insignes herkende maar nooit in het echt gezien had. Maar hij deed teken om te blijven en spoedde zich naar 2 mannen, pakweg in de dertig of zo, die een paar versleten botten (laarzen) stonden te bezien. Hij begon in het Duits te vragen of ze iets special zochten. En toen kwam er vanonder de tafel een paar stralend blinkende zwarte botten te voorschijn. Hij vertelde er wat over met hartstocht, gaf een weggooikus op zijn vijf vingertoppen dat aangaf dat het de beste kwaliteit was, dàt verstond ik wel, "fast wie neue!" hij pakte een opblinkvod, (poetsdoek) vreef een paar vingerafdrukken weg en demonstreerde het salueren door de hakken tegen elkander te ketsen en verdorie, het klonk juist gelijk in de films over den oorlog," Meneer Fisher tuitte weer zijn lippen kneep één oog half dicht en gebaarde om ver te gaan. "De klanten waren enthousiast en wilden er twee paar van hebben, maat 41 en 43 of zo. "Sanjos, leider, tut mich wikrklixh leid" verzuchtte het mannetje, er was maar één paar, en maat 42. "Einzigartig" of zoiets zei hij en of ze ze niet wilden passen wat na enig over en weer gepalaver gebeurde. 't Was den ene iets te klein en de andere weer iets te groot eigenlijk. Maar het mannetje wist te verzekeren dat ze "damahl" altijd iets te groot namen en 's zomers een propje papier en inlegzooltje van gazettenpapier er in deden en dan 's winters 2 paar socken droegen. De klanten waren overtuigd en toen kwam de vraag wat ze kosten. " Meneer Fischer ging helemaal op in mijn verhaal, hij zag het voor zich en trok een geamuseerde, half sarcastische glimlach met deels opgetrokken wenkbrauwen. Het mannetje wenkte, de heren bogen zich voorover, en er werd een prijs in het oor gefluisterd. De heren schrokken zich bijkanst een ongeluk. "Wassss!!! .??? " ik dacht 250 Gulden te verstaan. Het mannetje keek heel onbegrijpend de hemel in en zei dat ze zeker wel 500 DM waard waren. Hij had in Oberhausen afgesleten half doorgelopen Stiefel voor 400 DM zien gaan. Het was echt een Sonderangebot omdat hij die jungs simpatisch vond. De mannen twijfelden, discuteerden onder hun, en kwamen met een tegenbod op luide toon: Zweihundert! .... het mannetje keek eventjes sip, bijna verdrietig, haalde zijn schouders op en zette de botten terug onder tafel weer naar mij slenterend. Met dramatische gebaren riep hij vet knipogende mij zogenaamd toe: "Schade, schade, solch ein Sonderangebot," en nog wat onverstaanbaars. "Moment mal!" werd er geroepen, "Zweivufundzwantzig!" Het mannetje bleef één seconde staan, haalde zijn schouders op en begon tegen mij in een onverstaanbaar taaltje [hongaars denk ik nu] heel dramatisch zijn beklag tegen mij te doen, liep snel terug, pakte die botten en vroeg aan mij groots en dramatisch gebarend of 250 gulden nou teveel gevraagd was voor een paar dat in Oberhausen, jawol in Oberhausen mindenstens 500, wel 600 DM zou doen terwijl hij weer vet knipogend naar mij toe kwam en soort teken gaf dat ik het moest beamen. Ik had dat "zilveren" ijzeren kruis in plastieken zakske in mijn handen en had een loupe gevonden en stond het te bestuderen waarop het mannetje toesnelde en duidelijk hoorbaar zogezegd toefluisrde: "Ahhh.. Ganz bisonder was! 800 und mit Stiefel zusammen, nur für dich 1000!" waarbij hij behalve die overvette knipogen ook nog teken gaf om in te stemmen. Ja ziet, zoiets had ik nog nooit meegemaakt en ik had zelfs nog geen 25 gulden bij en wat moest ik met dien bazaar (rommel/troep) ? Maar het mannetje fluisterde nu zacht :"hè diamantje, doe of je het wil en bied luid "950 mit Stiefel." Waarop van de andere kant voor ik iets kon zeggen weer "Ja, gut, gut, ist klar" (of zoiets) geroepen werd terwijl de briefjes van 25 gulden uitgeteld werden. Het mannetje spitste zijn oren terwijl hij als de bliksem terug liep en zei dat het er maar 9 waren. Er werd ontkent en het mannetje ging de briefjes met een soort vingerknip die de briefjes deed knallen een voor een uittellen. ....7, 8.... und 9! De mannen keken elkaar verbaasd aan en het mannetje nodigde ze uit om het duidelijk te hertellen wat ze ook deden. 1-2-3-4 = 100. 1-2-3-4.... Eh? opnieuw! 1-2-3-4, 5-6-7-8.... en 9 dus. Het mannetje haalde zijn schouders weer op, zette de "Stiefel" weer onder de tafel en kwan knipogend weer mijn kant op, weer in onverstaanbaar taaltje zich beklagend dat er heute zu Tagen geen eerlijke mensen meer zijn. De heren hadden het nog eens een nageteld en toen kwam er een portefeuille op tafel waar nog een briefje van 25 gulden uit kwam. Het mannetje was er nu echt als de kiekens bij, telde het nog eens na en ja 't waren er tien die onmiddellijk in een binnenzak verdwenen. Na 'k weet niet hoeveel plastieken zakjes die allemaal weer te klein waren moest hij maar een grijze vuilniszak geven. Na nog wat hartelijkheden en naroepend dat ze vooral terug moesten komen kwam hij weer naar mij terug.
Waarschijnlijk had ik inmiddels een onderdrukte lach want meneer Fisher begon te lachen. "En toen? Want het moet nog komen hé, de apotheose!" Inderdaad! Het manneke schoof mij om te beginnen een verfrommeld briefje van 25 toe, "Voor de Matz!" want hij had bij de eerste telling een briefje weggechamoteerd! Fisher hard lachend: "ik wist het wel! Da's nu goed kunnen jatten ziet! Maar hebt gij dat aangenomen? Zwijggeld is dat!" Ik wilde het eerst niet aannemen maar het manneke zei: "De moffen hebben alles van ons afgenomen en heel de familie uitgemoord! Wij, de twee broers werden opzij gezet en de rest is een half uur later door de schoorsteen in rook opgegaan. Als er dan moffen zijn die zo geil op die rotzooi zijn, dan heb ik er geen moeite mee om ze hun geld afhandig te maken! ". Meneer Fisher was uitgelachen omdat zijn schoonzoonzoon en diens broer ook de enige overlevenden uit Auschwitz van de héle familie Sharf waren. "Komt bekent voor hè Danny?."
<< onafgemaakt hoofdstuk gescheven in 1993i! @2016 17 aug. afgemaakt>
zei meneer Fisher droog. Het drong pas op dat moment weer tot mij door, maar nu trok ik een sarcastische glimlach dat hij begreep als "er komt dus nog méér?" En ook dat was zo! Het mannetje vroeg of ik zo een insigne wilde hebben. Ik moest er niet aan denken, "die van ons" zou behalve een appelflauwte een attaque of zoiets krijgen als ze zo'n runeteken of zo in huis zou vinden. Maar het schoonste was wel dat het manneke zei: eender wat maar behalve dat unieke zilveren IJzeren Kruis. Ja logisch, het was toch 800 gulden waard? Toen lachtte het mannetje kort en fluisterde: "Die maakt mijn broer tussendoor, in de Rijfstraat! " Meneer Fusher riep uit: "Ziet het wel, ik dacht den helen tijd al, nen Hongaar met een broer in Holland, dat zou Dávidosz wel kunnen zijn want er zijn hier maar 3 Hongaren in de buurt. en wat kost het ze? Vijfhonderd Frank? " Het antwoord was 200 F. (fl 13-15) "Dus dà's wà' ze bedoelen met een "Jodenstreek"? Meneer Fisher moest grimlachen: "Ja, dat is't. Maar die broertjes Dávidosz ... 't Zijn echt bandieten, beroeps chamoteurs! Ik vertrouw die voor nog genen halven frank. Als ze iemand een hand geven, kunt ge er op rekenen dat die later hun horloge, hunnen portefeuille en zelf hunnen kravat (stropdas) kwijt zijn! Maar wat dien oudste in Amsterdam doet met die moffen... ik mag het niet goed vinden, ik zelf zou het geeneens kunnen die komedie! Maar nu moet ik toch aan die drie apen denken.
Ik dacht er goed aan te doen om nog eens te herhalen dat het Amsterdams vol Jiddische woorden zit. "Ja, ja, dàt wel, dat is zo. En, voor iemand als gij die vol zit van theater is het ook magnifiek om dáár te zijn, vergeleken met het kleinburgelijke Antwerpen zekers. Maar pas op! Hollanders zijn onverschillig. Of dat ge nu kort of lang haar tot over uw schouders hebt, in een chique kostuum of flower-power mauve- fuchia- grasgroen- oranje- kleren loopt, alleen of met zijn vijven samenwoont, der vegen ze hun gat aan af." zei hij met bedenkelijk grijns. Eh? voilà c'est, dat bedoelde ik ook. "Das toch heel goed? Toen ik 2 jaar geleden een broek met van die heel brede pijpen aan had, geeneens in fantasie design of kleuren maar donker blauw, was het komentaar nogal iet. En toen ik die zilveren schoenen aan had bleef heel de Keizelei staan,: "Zeg hebde dà gezien??? Amaai zeg! Als dàt mijnen zoon was, vloog die gelijk buiten! Wat een schande!" Meneer Fisher grinnikte: "Niet alleen op de Keizerlei zenne, ge zijt hier in de straat ook nogal... allez, zegt maar besproken!"
O ja? Ik hoorde telkens van "die moet later advocaat / architect / coiffeur / politieker (zelfs burgemeester van Antwerpen, door toen Schepenen van Onderwijs, later Burgemeester Mathilde Schrooiens) maar dat is een ander verhaal op zich) en weet ik niet niet meer; maar van "besproken" over de tong gegaan zijn had ik nog niks gehoord. Meneer Fisher tuitte weer zijn lippen, schraapte zijn keel en begon met filosofisch psychologische Annalise van voornoemde feiten en conclusies. Maar het slot van het liedje was zoals altijd weer hetzelfde: "oh, ge hebt hier de Winkler Prins en de La Rousse staan" , terwijl hij snel iets opzocht en glimlachend of verzuchtend het boek weer in de rij zette. "Dat zulke gij wel uitvinden. En dien Dávidosz in Amstedam... vertrouwt hem genen Frank of Dubbeltje toe! Maar, ze zijn in 45 of 46 terug in Amsterdam aangekomen... en zij hebben meer te vertellen dan heel de Winkler Prins of La Rousse tezamen over wat hun in dat schoon Mokum te wachten stond. Den ene is in Amsterdam gebleven en staat dus op het Waterlooplein Duitsers te beduvelen, (hij moest toch lachen) en de jongste is gelijk naar Antwerpen vertrokken waar hij als zogenaamde goudsmit de rest loopt de beduvelen. (weer moest hij even hard lachen)
Ik wilde toch graag wat hinten krijgen want ik kon zijn sceptische blik op Mokun toch niet rijmen. Maar de enige hinten waren de encyclopedieën èn Dávidosz op het Waterlooplein. Maar over goochemert wilde hij het wèl expliceren omdat het geen mening maar verklaring van het Jiddisch bargoens is. Een goochemert is letterlijk een goyim, een niet jood, een ongelovige. Maar joden zeggen het in het Mokums bargoens tegen andere joden als een verhaal niet geloofd wordt. En, dat ben ik dus, letterlijk en figuurlijk : ik ben geen jood èn ik geloof niet, èn laat me niks wijsmaken omdat ik (na-)DENK (en opzoek) ipv iets te geloven.
Meneer Fisher keek nadenkend met getuite lippen in de verte. Teken om even niet te onderbreken! Ondertussen probeerde ik vergeefs om in de encyclopedieën de link te vinden die hij gevonden had. Opeens stond hij op. "Dan-I-El, en dan nog in de leeuwenkuil." zei hij half verzuchtend, "het gaat u goed, ge zult veel Mazzel en veel Broche tegemoet gaan. Ik gaan u missen manneke!" En weer depte hij met zijn pochetteke zijn voorhoofd af om en passant de tranen weg te deppen. Ik repliceerde : "Maar meneer Fisher, ik verhuis niet naar Canada of China, ik kom bijna elk week-end terug over-en-weer zenne, en dan..." Hij onderbrak me resoluut! "Nee Dannyke, beloofd niks dat bellekesblazen (lett: zeepbellen blazen c.q. gebakken lucht) is. Dàt zou mij van u tegenvallen, want ik dacht dat ik u (ja, hij zei U tegen mij) dàt wel had bijgebracht... Of niet?'" Ik stond met een mond vol tanden ja en nee te beamen, volstrekt het spoor bijster. Hij vervolgde: "Gij moet niet beloven om op zondag een vieruurtje bij ons op visite te komen; dat kolt er niet van. Misschien over een paar weken nog eens, maar gij zijt 17, straks 18 en gij zwerft nu al tot diep in de nacht in 't stad, niet om zat te worden maar om indrukken op te doen. En bravo! Maar als ge een week-end thuis in Antwerpen zijt, gaat ge niet op zondag bij ons langs komen. Maar als ge langs wilt komen, belt en de koffie en koekskes staan gereed! ..." Ik wilde het eerst tegenspreken maar... mr Fisher had ALS hij iets zei i.p.v. verwijzen naar encyclopedieën, wèl gelijk! En uiteindelijk... het was daadwerkelijk ons laatste gesprek! In oktober of november kreeg ik van mijn moeder te horen dat de dochters Sharf (kleindochters Fusher) jubelend verteld hadden dat ze gingen verhuizen naar een chique appartement aan het stadspark. En terwijl mme Sharf (dochter Fisher) het in alle toonaarden ontkent had, stond de verhuiswagen eind november voor de deur. Waarop mijn ouders haastig wilden verhuizen. En ach, het nieuwe appartement op de eerste verdieping met één trap was behoorlijk kleiner voor hetzelfde geld maar mijn echt riante kamer was overbodig, dus waarom 4 lange trappen naar het 2e (met tussenverdiepingen) doen?
Na de verhuizing, weken later, kreeg ik terzijde het bericht dat mijn ouders (moeder) niet wilden vertellen: Meneer Fisher was al in augustus aan een hartfalen (?) overleden. En de 89? harige M'e Fisher had besloten om hun 3 eigendommen aan de broertjes Sharf over te laten. (Met bedingen over haar eigen lot.) Dus werden de 3 eigendommen weldegelijk -kort na mijn ouders verhuizing- verkocht. David Fisher zou -denk ik- zeggen: "Ziet, da's nu een Jodenstreek!" Oeps nu speculeer ik wel.... Nee, dàt zou hij gezegd hebben.
ik kan niet anders zeggen: ik. Wou dat hij124 was en nòg op bezoek kon gaan, om (niet besproken of beschreven herinneringen èn raadsels over WO2, Palestina en het Jodendom (als goy/goochenrd) te evalueren!
Ik kan niet anders zeggen dat "mijn opinies" voor emm.. 95% ? door hem beïnvloed zijn.
Vervolg: Hoofdsuk 3 Is***l! Of... BEZET PALESTINA. Mijn weerzin om de staar Is***l na Antwerpen met mr Fisher en mijn 3 weeks bezoek aan bezet Palestina in 1979. Daarom ben ik Boycot Disinvest, bezet voormalig Palestina! De z.g staat van 'Het Bloolfde Land" is onzin! Als je de torah ernstig neemt! Alle. Als de Messiah verschenen is, dàn wel. Maar Jezus noch anderen zijn door de joden als "verlosser" of Messiah erkend!!!! Dus: z.g. Orthodoxe Joden in Palestina en Antwerpen ( en New York en elders in de Diaspora hebben - volgens de Joodse Heilige schriften en het gecensureerde "Oude testament" van de bijbel gelijk!!! Ik geef niets om 5700 of 2017 jaren! Maar als je je beroept op duizend jaar oude geschriften..... Neem het dàn serieus! Het beloofde land MAG er niet zijn omdat de verlosser er nog steeds niet is!
Vergeet niet om G+ te klikken! Is een LIKE!
Mortel storten. 
Die zijn te kort!
Hup! Eruit!
Opnieuw zagen.
