zondag 17 januari 2021

Drei köninge: Antwaarpse folkore: drie koningen

 

Voilà c'est! De karstmis is weeral opgevouwen want 't is den 6-den januari, Drei Köninge. 
In Antwerpen gingen we zo'n 50 jaar geleden bij de buren aanbellen. Geen "belleketrek" maar om te zingen.  Altijd verkleed. Hoewel het meestal meer "aangestoten van de kapel" leek: vaders te grote frak, een tafelkleed om de nek èn een kartonnen kroon die met een beetje geluk met wat zilverpapier beplakt was en een schoon staar oep nen beurstelsteel. En dan zongen wij :

Drei köninge, drei köninge, geeft mij nen nieuwen hoed;
Mijnen ouwe is verslete,
Mijn moeder mag het nie wete,
Mijn vader heeft het geld,
Op den rooster geteld.

En dan was het hopen dat madam van boven haren portemonnee in de zak van haar voorschoot had en ons een Frankske gaf.  Dikwijls kregen we een bolleke van nen "twaalfenhalf", dat was wel het minste.  En als we dan uitgezongen waren werden op de tafel de zakken binnenstebuiten gedraaid en was het tellen en verdelen geblazen.  :)

Vertaling en verklaringen: 
Karstmis = de kerstdagen, letterlijk de kerstmis
 Opgevouwen = beëindigd ; 
belleketrek = aanbellen en wegrennen ; 
aangestoten van de kapel = letterlijk: aangekleed door de kerkelijke armen bedeling , fig. vaak te grote en/of niet bijeen passende kleren ; 
frak = jas ; 
tafelkleed = tafellaken ; 
zilverpapier = aluminiumfolie ; 
Staar = ster
Beurstelsteel = bezemsteel
Rooster (op de rooster geteld) het telraam
Voorschoot = schort
een bolleke = een snoepje ; 

een twaalfenhalf =  in België  was er van 1926-44 de Belga als munteenheid die aanvankelijk gekoppeld was aan de Luxemburgse Frank 4=1 Op zich was 1 Belga weer gelijk met 5 Bel Fr.  Het is heel ingewikkeld maar tijdens de oorlog ontstond het begrip "twaalf en half" voor 25 centiem maar dat weer te maken met de ook gebruikte Reichsmark.  Na de oorlog verviel de Belga maar de 25 centiemen frank munt werd in die tijd nog altijd "een 12 en half" genoemd. Tot eind zestiger jaren waren het joekels zo groot als een Nederlandse rijksdaalder met een gat in het midden. Geslagen in nikkel met een A van Albert 1 of, grijs-groen in zinklegering uit de (na) oorlogsjaren. (De eerste 3 in foto)  
http://nl.wikipedia.org/wiki/Belga_(munteenheid)

Die drie koningen folklore bestaat dus nog steeds! :)  Zie artikel in De Gazet van Antwerpen vandaag waaruit de foto bovenaan staat. :) 
http://www.gva.be/antwerpen/drie-koningen-zingen-voor-snoep.aspx