vrijdag 24 januari 2014

Macbeth.

[Dit is een herplaatsing vanuit mijn Engelse My Opinions van dec. 2012 (staat daar nog) omdat ik bij LONGEN hiernaar verwezen heb.]

Ojee! "The Scottish Play" van Shakespeare door Toneelgroep Amsterdam, met een cast waarbij je verwacht dat je te weing vingers zult hebben om af te kunnen likken, viel niet in goede aarde.

Wel werd er driftig met bloed en coniferen van de Gamma gesmeten! Waarachtig, 13 stuks welgeteld, vlogen aan het einde, één voor één aangesleept, hoog door de lucht vanachter de roestvrijstalen Smegg design keuken midden op het toneel te pletter. Mijn associatie was, overigens heel toepasselijk, het schotse paalwerpen, en vooral in de versie van Suske & Wiske waarbij ik verwachtte dat Jerommeke "dat zal hier rap gedaan zijn, zie" de twee overgebleven coniferen "arrêt, lap" er bij zou smijten. Maar voordat Macbeth aan het slot in de aanval gaat en de ene opgepotte groene conifeer na de andere om zeep helpt, worden hij en het bloederige toneel goed natgespoten! Dat voorkwam dat hij èn de eerste rijen, onder opstuivend turf terecht zouden komen! 
Kijk, dat bedoel ik nou: gewoon Gamma! De tuinslang rolde overigen zichzelf - wobbel-wobbel-wobbel-wop - op de haspel, net als het snoer van een stofzuiger. Wat een regievondst! ;)

Origineel was wel het idee om de drie toverkollen door zijn omgeving te laten vertolken. Waarom ze er nou een soort parodie op Jiskefet's Oesama en andere creaties van Romeyn leken te zijn, werd mij niet duidelijk. Maar soms waren Macbeth 's hersenspinsels in deze aanpak wèl grappig. Aan het einde zat overigens nog een beeld dat tot vragen leidt: iemand zit op het aanrecht - terwijl de coniferen over hem heen vliegen - met een grote soeplepel in de pan of mogelijke heksenketel te roeren en later lijkt het alsof hij het over zijn voeten in de gootsteen zit te scheppen. Dat schotten gierig zouden zijn is een bekende karikatuur. Maar de soep op smaak brengen met tenenkaas? :D

Zoals gezegd, ik ben behalve liefhebber van the Scottish play, ook fan van de hele cast! En ja, het zijn en blijven eerste klasse acteurs! Maar desalniettemin, konden ze mij whats-o-ever niet beroeren. Aan het einde begon ik melig te worden van al het Gamma en Suske en Wiske gedoe terwijl ik na het eerste half uur echt om de 5 a 10 minuten telkens even wegdommelde. Maar, zoals bij TA gebruikelijk is, weerklinken er met regelmaat overtreffende geluidseffecten wat decibellen en -toeters betreft en wel het liefst een minuut of zo lang. Ter afwisseling worden ook wel machinegeweren of ander schiettuig ingezet die eveneens prima wekkers zijn. En bij een design keuken passen natuurlijk geen speren en zwaarden, dus dat is wèl zo consequent! Echt stierlijk vervelend, hoogst irritant en doodvermoeiend is de gewoonte tegenwoordig om zelfs een complete batterij schijnwerpers, stralers of ander belichtingsmateriaal de zaal in te laten schijnen. Dit keer was het vooraf èn gedurende de gehéle voorstelling prijs. Daardoor ga je je ogen wat dichtknijpen... tot ze vanzelf dichtvallen. Jong en oud, overal zag ik knikkende hoofden en met regelmaat was er weer iemand minder in de zaal. TA rekruteerde ook als gewoonlijk nogal wat middelbare scholieren. Dat is natuurlijk toe te juichen. Maar de hele rij naast mij op het eerste balkon begon een na een op te krassen na een dik uur. En dat is natuurlijk weer treurig.

Zoals altijd, lees ik het programma pas nadat ik mijn zegje zoals bovenstaand neergeschreven heb. Tja, ik vrees dat diegenen die het stuk niet zo goed kennen als ondergetekende, èn de ronkende volzinnen in het programma gelezen hebben, er helemaal niets meer van begrepen hebben. Wat dacht u van volgende zinnen: "Centraal op het toneel bevindt zich een vierkant vlak: ..(..).. Het is zowel een fysieke als mentale ruimte, omdat de gebeurtenissen een circulaire structuur hebben." Dat is volgens mij echt Gamma logica. Maar "Over Macbeth" gaat in het programma nader in op de psyche van de protagonisten. "Onze hypothese is dat er tussen Macbeth en zijn vrouw een sadomasochistische verhouding bestaat." Dat is voor mij een geheel nieuwe insteek! De daaropvolgende theorieën, observaties en conclusies in het programma zijn op zich niet eens ver gezocht. Maar tenzij het telkens bij mijn wegdutten plaatsvond, ik heb niets van dat alles op het toneel teruggezien. Merkwaardig genoeg zijn er ook echte contradicties. "is Macbeth een psychopaat? Nee, " aldus het programma. En even verder lezen we dat het "een misverstand is om te denken dat het Macbeth om de macht gaat, nee het gaat hem om het moorden!" Misschien heb ik een verkeerde definitie van een psychopaat??? Aan het einde van "Over Macbeth" viel mijn broek toch van mijn gat af. : "...(...)... Geweld is bij Shakespeare altijd extreem, maar nooit blind. Geweld wordt gepleegd met open ogen. Er is een gedachte en een besluit. Ook Anders Breivik was niet blind. " (einde "Over Macbeth") Dan moet ik echt aan Macbeth's laatste zinnen van zijn slotmonoloog denken :
"Life is like a shadow; A poor player that struts an frets his hour upon the stage. It's a tale told by an idiot, full of sound and fury; and then is heard no more." Eerlijk gezegt, zo letterlijk heb ik het niet eerder meegemaakt, en dat is geen compliment, helaas.

P.S. Bijgeloof in het theater. In Engeland mag je het stuk alleen als "The Scottish Play" aanduiden, anders brengt het rampspoed en ongelukken met zich mee. :)

Geen opmerkingen:

Een reactie posten