zondag 3 november 2013

Sinterklaas en zijnen zwarten mê witte piet! :D


Vroeger was alles beter!  Tradities waren nog echte tradities en alles was zwart - wit, duidelijk en klaar.  Behalve de tv dan.  Die was ook zwart - wit, maar het sneeuwde geregeld. Het hele jaar door waren er van die momenten dat Ivanhoe of later de Flintstones door de sneeuw niet meer te zien waren. Totdat vader weer eens het dak op klom en na veel "ja, ja, nog een beetje, neeee terug, terug, nu is't nog erger.... ja, ja, jaaaaaaa! Niet meer aankomen!" de mast weer bijgedraaid was.  

Toen ik 5 of 6 jaar was, kwam ik op het lumineuze idee: "As Sinterklaas mê zijnen zwarte piet - bedoeld werd zijn knecht, niet diens plasser - toch op het dak zit, dan kan die toch vast en zekers efkes aan den antenne draaien? A ja toch?"  Maar dat gebeurde dus niet en zaten we op 6 december weer met sneeuw op de buis.  Dat nam ik die stomme zwarte piet niet in dank af.  Dat zou toch echt een kleine moeite geweest zijn, vond ik.  Op straat werden mijn argumenten weggelachen.  "Of gij niet gezien hebt hoeveel antennes er tegenwoordigst op al die daken staan? En derbij, hoe zou zwarte piet moeten weten welken antenn wel en welke niet goed gericht was? Allez, allez, en der bovenop, als dien stommerik der met zijn poten aan zou zitten, zouden we alles in't zwart zien in plaats van met sneeuw!"  Dat laatste vond ik wel een plezante vondst. Maar toch klopte er iets niet; immers, "Als hij wel weet welk speelgoed door welke schouw gegooid moet worden, en wie braaf of stout geweest was, dan kan hij ook weten welken antenn!" Daar hadden ze geen antwoord op. "Hier c'est, der hebt het," viel een buurvrouw in, "den Danny, die laat zich niks wijs maken, zenne!"  Maar toch bleef er iets doormalen in mijn hersenen. Nadenken is altijd een tweede natuur geweest en voordat de anderen, na hun schouders opgehaald te hebben, het over iets gehelegans anders te willen hebben, ontsprong mij een lichtje daarboven: "Nee, 't is waar van al die antennen!!! Eer onze pa onzen antenn goed had, was er wel een goed half uur voorbij.  Als die zwarte piet het zou doen, zou dat toch zekers... allez, zegt maar drie kwartier duren en ja dan zou er te weinig tijd overblijven en ze niet voor smorges gedaan hebben mê al die cadeaus!"  De buurvrouw vond het geniaal: "Voilà c'est, als gullie is wat minder zouden moeten onthouden wat dat ge allemaal gelogen hebt, zoude gullie just gelijk den Danny dat koppeke is kunnen gebruiken om over wat anders na te denken!"  Ondertussen zat ik mij af te vragen of dien zwarte piet nu ook nen zwarte piet had! Ik had eerder opgemerkt dat die zwarte mannekes uit den Congo witte pollen mê witte vingers hadden.  't Is te zeggen, aan den binnenkant dan toch. De buurvrouw vroeg waarover nu weer zat te prakizeren. "Och madam," zei ik, terwijl ik aan het topje van mijn neus trok, "da's iets voor mannen, ik zal dat subiet is aan mijnen pa vragen."  :)

Nee, vroeger, dat waren nog eens tijden!  

Ik heb heel wat Sinterklaas foto's van mijn 3 t/m 6 (7?) jaar, niet toevallig allemaal zonder een zwarte piet! In "den 'Innovation" (de Bijenkorf van België destijds) waren ze of hun tijd ver vooruit of zo slim.  Want in de Grand Bazar was er wèl "nen zwarten piet" en om de haverklap gegil en gekrijs van kindertjes die "Neeee, ik zijn nie stout geweest" jankten!  En daarna, met een lolly gepaaid nog 10 minuten lang snikkend, naar de vloer kijkend, door het warenhuis gezeuld werden.  Ja, vroeger was alles beter. Want we zaten allemaal even recht, en we zongen en we sprongen en we waren zo blij, want der waren geen stoute kinderen bij!  :D   Alleen dat ene liedje was fout: kom maar binnen met je knecht en laat je paardje maar buiten staan??? Niks daarvan, "wij willen een paard in de gang, en laat die knecht maar buiten staan!!!", dachten wij toen, André van Duin voor zijnde! ;)  
Maar ik trof het wel!  Mijn ouders leerden mij om niet te liegen en daarvoor beloont te worden!  Andere kinderen werden bedreigd met straffen en terwijl ze al een "fameuze pandoering zitten hadden", aan hun oor, hun kleren, soms zelfs bij hun haar getrokken werden "En durft niet te liegen zenne!!!", toegeschreeuwd kregen.  Maar dat was zogezegd normaal!  En dat die kinderen dus juist wel "Neeee, ik heb dat niet gedaan!" logen "dat ze zwart" zagen en in alle toonaarden ontkenden, was volgens mijn ouders niet normaal maar wel "logisch"!  
Het begrip logica was mij al héél jong duidelijk. En de reden was ook weer logisch... Maar toch niet altijd duidelijk.  Het was logisch dat ik helemaal niet bang voor zwarte piet was. Ik hoefde niets te vrezen want, al was ik niet altijd "braaf" slaafs gehoorzaam, liegen deed ik nooit.  Maar waarom ik nooit in de Grand Bazar bij Sinterklaas mocht komen, terwijl hij daar wèl die stomme zwarte knecht bij zich had, dat was mij niet duidelijk.  Vooral omdat ik het gevoel had dat er iets niet in de haak was.  Toen ik met mijn vader eens in den "Billart Palace" naar het driebanden ging kijken kwam ik recht achter een neger en ook direct naast een zwart manneke, uit den Congo Belge, te zitten.  Gelukkig spraken zij Frans en geen Spaans zoals die zwarte piet van Sinterklaas.  Spaans vraagt u zich af?  Ja dat was logisch : hij komt ieder jaar uit Spanje en naar het schijnt is't bepaald geenen slimme - anders zou hij niet een knecht zijn - dus kan hij niet al dat Vlaams verstaan.  Maar dat is een terzijde. ;)  De jongen naast mij heette ook niet Piet maar Gamin.  Raar om in het Frans "Jongen of Manneke" genoemd te zijn dacht ik nog. Maar dat bleek toch een vergissing.  Want de andere werd met Tonton aangesproken, en Tonton is oom.  Maar veel wijzer werd ik eerst niet want tijden het biljarten mocht je zelfs niet hoesten en de minste zucht werd met een veelvoud aan "Sssssst, stil!" afgestraft.  Maar tijdens de pauze liepen zij naar de andere kant terwijl mijn vader en ik aan den toog gingen aanschuiven.  Het had me de hele tijd beziggehouden en dus vroeg ik mijn vader: "Zeg pa, zou die Gamin, van den Congo, die naast mij zat, ook nen zwarte piet hebben?" Mijn vader keek even met gefronste wenkbrauwen, "Nen knecht?", vroeg hij na een aarzeling. "Maar nee, natuurlijk nie!!!" antwoorde ik omdat dát niet logisch was, "Nen piet waar hij Pipi mee doet!"  Mijn vader lachte het uit. Hoe en waarom ik dat wilde weten? "Wel, mijn observatie was juist, hij heeft ook witte pollen en vingers...." Toen barste mijn vader echt in lachen uit en vertelde mijn vraag aan een nieuwschierig geworden kennis naast hem, die toen ook moest lachen en tegen mij zei: "Awel slimmerik, gaat het hem is vragen hé!  Of wacht is, als ge u spoeit, hij gaar juist nu naar de koer! Als ge't niet durft te vragen, gaat dan naast hem staan en loert is effekens!" :D Mijn vader knikte lachend van "haast je".   Zo gezegd, zo gedaan!   Ondertussen was het onder de mannen aan de bar blijkbaar de ronde gegaan dat den Danny weer eens iets in zijnen kop had en op onderzoek was op de koer. "En, awel? Wat is't, heddem gezien?" vroegen ze lachend.  Enigszins teleurgesteld moest ik verklaren dat ik het effkes maar wel goed gezien had: hij had geen witte piet. :/ 
Daarop begonnen ze keihard te schateren en elkaar met de elleboog aanstotend allerlei plezante dingen te zeggen die mij niet duidelijk noch logisch waren. Zo werd er met stelligheid gezegt: "Jamaar, die zwarte van Sinterklaas, héla, dien heeft ne witte zenne! En nen groooote zenne!" "Ja van eigenst. En een wit gat! :D " ...
Daar schenen tot groot vermaak van de mannen, allerlei redenen voor te zijn die mij echter een raadsel bleven tot ik er een dag of wat later er weer over begon. "Hoezo heeft zwarte piet "nen" witte en een wit gat?  En waarom zou Sinterklaas genen zwarte piet, allez, nen knecht, met een zwart gat niet willen???"  Ik begreep er helemaal niets van, kon geen logische verklaringen vinden, en nog vreemder, mijn ouders bleven stil. Tot mijn moeder, met een zucht, "Bon, allez dan...." begon over die kinderen die in de ooievaar geloofden omdat hun ouders hen dat wijs gemaakt hadden.... Toen ging er weer een lichtje branden: "Zwarte piet bestaat niet! Da's nen witte vent, zwart geschminkt. Logisch dat die zijn gat en zijnen dinges niet zwart gaat schminken... Haha! Wat ze de kinderen allemaal niet wijs maken!" :D ... :/  Het bleef echter stil zoals gewoonlijk als "ik maar zelf is goe must nadenken" ?  Ze begonnen alle tweete lachen. "Awel Danny, wadi's da, blijft uwen franc hangen?" ;)  "En Sinterklaas, die bestaat zekers ook niet?"  Maar nu werd alles duidelijk!  En logisch ook dat ik nooit naar Zwarte Piet mocht gaan kijken!  Immers, ik ken die Congolezen goed en zou direct zien dat die zwarte piet "aangestoten" bedrog is! Toch? :D

Maar daar bleef het niet bij.  (ik ben tot mijn 6-7, de eerste klas, in het Frans en deels Engels opgevoed). Mijn ouders vonden die liedjes die ik net geleerd had, over die knecht en zo, die het dan wel goed meende "maar zo zwart als roet zag", helemaal niet plezant, eigenlijk beschamend. (Nota Bene, in het Antwerps is "iemand die liegt dat hij zwart is," een doortrapte leugenaar!) Dus... die zwarte Piet is behalve een echte domme knecht, anders word je wel baas, ook nog een doortrapte leugenaar die kinderen met de roe mishandeld! Logica, logica!  En zo werd ik van de ene ontnuchtering in de andere verbijstering geslingerd op mijn 7e.  

Het was mij wel opgevallen dat het óók "normaal" was in Antwerpen om denigrerend over "die zwarte mannekes" te spreken om maar te zwijgen over "die apen ooit den Congo", "die wilde onnozelaars die precies just uit de Zoo kwamen" en nog erger, zelden maar soms óók in het Frans.  Maar, de Franssprekende Antwerpse Beau Monde was in wezen een zeer "open-minded", intellectuele, vaak oud aristocratische, en zeker een kunstminnende gemeenschap waar "Voulez vous..." en "pardonez moi,..." bijna altijd het begin van elke zin in een conversatie was. En de Engelssprekenden waren mijn tante en haar Britisch Diplomatic circle waar - tenminste in het openbaar - "überhaupt" not a single word viel. Behalve als het over Duitsers ging dan, vooral als de Port, the chateau Lafitte "Clarret" of de Dalwhiney als een engeltje over hun tong gepiest had. En zeker als alle drie de engeltjes manneke-pis van Brussel geïmiteerd hadden! :D
Mijn eerste "Vlaamse" logica was toen nog de acceptatie dat de mensen in Antwerpen, surtout les Flamants, nou eenmaal veel dingen "normaal" vonden wat mijn ouders weer helemaal niet goed vonden zoals dus : Het zelf liegen en bedriegen van kinderen met die stomme ooievaar, het bedreigen van kinderen met straffen en slaag waardoor héél kleine kinderen in een reflex al leren om zelfs de stomste futiliteit pertinent te ontkennen, zelfs als alle anderen wijzend en wel "hij heeft dat gedaan!" roepen.  Dit laatste overigens, was als bijna uitzondering, mij wel héél uitdrukkelijk verboden: "wijzen is onbeleefd en verklikken is laf"! En al vond "men" dat ook wel, het was blijkbaar toch normaal. :(
Maar de rapen waren helemaal gaar toen ik in een reactie - op mijn 6-7e dus - hard lachend tegen kinderen riep: "Zwarte piet heeft nen witten en een wit gat en Sinterklaas bestaat ook niet!"  Ja maar alléz zeg, da was toch niet normaal wat die vuile snotaap daar flikte! (@2013 = Gekker moet het niet worden!)   En publiekelijk werd IK dus als vuile leugenaar geschoffeerd, uitgescholden en bedreigd met een goei pak slagen als ik niet maakte dat ik wegkwam.  

Ja dat was normaal toen, vroeger, toen ... tja, toen wist men gewoon niet beter...  ;) 

PS: Ik heb nog al die foto's maar de scanner werkt niet. :( Zodra het lukt herplaats ik dit mèt - schattige foto's - bij Sint zonder Zwarte piet. :) ;). 

2 opmerkingen:

  1. Opmerkelijk ! Wel 1500+ keer gelezen, 4 privee 👍👍👍/👏👏👏 berichten gekregen maar hier? Zelfs geen 🖕of 👿 reactie. Ik denk dat ik het maar meermaals moet tweeten e.d. 😇 😜

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Deze reactie is verwijderd door de auteur.

    BeantwoordenVerwijderen