Zoals altijd: ik lees nooit vooraf het programma, en vaak weet ik niet eens wat ik ga zien. Ik wil verrast worden, na afloop begrijpen waar het over ging of bij abstracte balletten e.d. vervoerd, ontroert, boos of doodgelachen zijn. ;)
Maar soms heb ik toch spijt dat ik de tekst - niet de programma-uitleg - niet van tevoren doorgelezen heb. Dat was vanavond ook het geval. "We gaan naar Tasso van Goethe!" Eh? Okay, ik ben geen echte Goethe "kenner", maar ik dacht toch alle toneelstukken - tenminste van naam - te kennen. :/ Want naast de gedichten alleen, in 2 dikke pillen, hebben we ook "Goethe Gesamt Werke" I t/m VI in de kast staan en dacht ik alles tenminste in sneltreinvaart wel gelezen te hebben. Wat blijkt: ja hoor, het laatste stuk in deel 5 is "Torquato Tasso". En na Iphigenie auf Tauris en Egmont, 184 pagina's mini lettertjes, was ik het waarschijnlijk effe zat en is het boek weer in de kast beland en vergeten dat er nòg een stuk in staat.
Spijt dus omdat het geen dialogen van one-liners maar vaak hele pagina's zijn. En dan is het werken geblazen. Ook al is het fenomenaal in het "modern" Nederlands vertaald en spelen de acteurs dat de stukken er van af vliegen, dat eerste uur werkte zo vermoeiend om "erbij te blijven" en te snappen waar het over gaat, dat ik toch van tijd tot tijd neigde in te dommelen. Nogmaals, dat lag noch aan de spelers noch aan de vertaling, maar aan de "Ellenlange" lappen tekst.
Wat deze productie betreft kan ik alleen maar lovend zijn. De vijf jonge - "mij" nog onbekende acteurs - waren meesterlijk. Dat Theu Boermans als regisseur met jonge acteurs wonderen kan verrichten mag algemeen bekent zijn, dit was weer een knap staaltje "kneedwerk". Zonder de 2 meisjes (Sallie Harmsen en Hannah Hoekstra) tekort te willen doen, de 3 jongens (Justus van Dillen, Joris Smit en Bram Suijker) waren voortreffelijk! Nee, het zijn nòg geen grootheden maar waren wel groots! Geen moment dat ik dacht "Ummm / nou-nou / niet uit je rol vallen!" of zo.
Mijn enige, echt enige, kritiek is het IMO "gedoe" met het - overigens prachtige - decor dat stukje bij beetje naar het einde toe afgemaakt werd. De muzikale "Einlagen" waren heel toepasselijk en verdomd, de acteurs zongen niet onaardig! Ware het niet dat de Opera Studio Nederland na 21 jaar dankzij de bezuinigingen van Halve Zijkstra (als u begrijpt wie ik bedoel) opgeheven is, zou ik zeggen: laat die jongelui effe een tijdje met de jonge operazangers meedoen en vise versa. Onder het motto: vooral in het theater snijdt het mes altijd aan twee kanten. ;) Maar dat terzijde, hoewel ik het nog steeds een "banale onthoofding" van de jonge kunstenaars in NL vind!
Grappig natuurlijk, en niet toevallig dat ik dit hierboven schrijf, het stuk uit 1787 (!) gaat er over! En niet voor niets staat ook in het programma dat het nog stééds actueel is. Dat zou je tot zo'n kleine 10 jaar geleden een lachertje gevonden hebben. Maar de huidige werkelijkheid van de kunsten in Nederland lijkt niet alleen op Goethes stuk, het is zo! Kort gezegd: het gaat over de kunstenaar - in dit geval schrijver/poëet die ook muzikant en schilder is - die gemangeld wordt door de zogenaamde mecenas, zeg maar de Beau Monde van de Grachtengordel, en de politicus. Uiteraard denkt of hoopt de kunstenaar de liefde van de zus (kon ook net zo goed de broer zijn) te winnen door zich aan hun grillen, hun normen en waarden, hun eisen over te geven en komt het er op neer dat de kunstenaar vergeefs tracht zich te ontworstelen om uiteindelijk nog de ondankbare zondaar te worden. En dat zogenaamde ondankbare is wel degelijk van alle tijden en zeker ook nu weer. Je mag maar wat blij zijn als je op feestjes, concerten of tentoonstellingen voor de Beau Monde van de Grachtengordel mag opdraven, applaus en nog een fooi toe krijgt! :(
Na in sneltreinvaart bij thuiskomst het originele stuk ( in het - oud - Duits dus) gelezen te hebben viel het mij op dat ik heel wat flarden van de Nederlandse vertaling terughoren kon en, nog belangrijker, de geactualiseerde stukken helemaal kon plaatsen! :) ook opmerkelijk: na een lap tekst staat er geregeld: "nach eine (lange) pause". :D Genau! De acteurs zouden geen strot meer hebben en de toeschouwers helemaal dizzy zijn als alles in één ruk opgerakeld zou worden! ;) :D
Tijd om het programma te lezen! Ach... Ik had het kunnen weten, maar was toch blij verrast te merken dat het "oude" Theu Boermans team met o.a. dramaturgie van Rezy Schumacher er achter zit. Bij deze dus nogmaals een bravo voor de vertaling - die ik nu in zijn geheel zonder latere coupures wil lezen - van Tom Kleijn. Een grote pluim voor de 5 jonge acteurs, het kneedwerk van regisseur Theu Boermans, het mooie decor en simpele maar doeltreffende lichtontwerp en de kostuums.
Tot slot, gezien mij eerdere kritiek op onhoorbare of niet te verstane geluidsversterking in het Compagnietheater: helemaal opzij op rij 3 klonk alles voortreffelijk. ;)
Voor verdere info en speeldata: www.nationaletoneel.nl (in Amsterdam, Compagnietheater t/m za 27 sept om 20:30 behalve zon- & maandag.)
Geen opmerkingen:
Een reactie posten